Beter met complexiteit omgaan als gemeente? Het belang van opgavegericht werken.
Werken aan de samenleving, dat doe je als overheidsinstantie of gemeente niet alleen. En een samenwerking tussen verschillende organisaties stroomlijnen, dat doe je niet ‘eventjes’. Dat opgavegericht werken binnen de overheid een fantastische leidraad biedt, wist je misschien al. Maar waarom de behoefte eraan groeit en waarom het steeds belangrijker wordt om bekend te raken met deze aanpak? Dat heeft een aantal oorzaken die in dit blog aan bod komen.
Nog even kort: wat is opgavegericht werken?
Met meerdere partijen samenwerken aan een opgave, dat gaat niet vanzelf. Iedere partij kent een eigen belang of standpunt, dat altijd een rol speelt in de samenwerking. Daarom wil je duidelijkheid over het gezamenlijke doel. En ook over wie wat doet om dat doel te bereiken. Opgavegericht werken komt uit het Agile gedachtegoed en biedt precies dat. Hiermee kan bijvoorbeeld een gemeente samenwerken met politie, brandweer, handhaving en medische hulpdiensten aan het thema ‘Veilig werken aan veiligheid’. De Agile methodiek zorgt dat het overzichtelijk blijft en waarborgt de output. Lees ook ons eerdere blog ‘Wat is opgavegericht werken?’ voor het uitgebreide verhaal.
Gemeentewerk wordt steeds complexer
De manier van werken binnen gemeenten verandert. De vraagstukken die vanuit de samenleving komen zijn steeds uiteenlopender. Denk bijvoorbeeld aan de decentralisatie van zorg waardoor gemeenten een rol kregen in de Jeugdwet en Wmo. Het omschakelen naar een duurzamer bestaan levert ook de nodige uitdagingen op. En zo zijn er nog meer voorbeelden te noemen. Om deze vraagstukken aan te pakken werk je als gemeente samen met vele betrokken partijen. De allesbeslissende rol verschuift steeds vaker naar coördineren van betrokken partijen om sámen tot besluiten te komen.
Complexer werk, complexere taken en verantwoordelijkheden
Werk jij binnen een gemeente of overheidsinstantie aan vraagstukken die de organisatie overstijgen? Dan is jouw rol waarschijnlijk met deze trend mee veranderd. Je maakte een kanteling van sturend naar afstemmend. En daarvoor sta je veel vaker in contact met verschillende mensen van andere organisaties. De vele vragen die op je af komen over het proces, prioriteiten, opdrachtgever- en nemerschap maken je rol bewerkelijker, verhogen de werkdruk en creëren een meeslepende ‘waan van de dag’. Je moet dus veel dingen tegelijkertijd kunnen, lef tonen om knopen door te hakken en meebewegen in de bestuurlijke omgeving.
Hoe opgavegericht werken de focus waarborgt
Als coördinerende partij is het makkelijk om je te verliezen in het onderhouden van alle contacten en je te laten leiden door alle vragen die er gedurende zo’n samenwerking op je af komen. Om met alle partijen vanuit de helikopterview naar de maatschappelijke kwestie te blijven kijken is leiderschap nodig. Een procesbegeleider biedt dan uitkomst. Een ander typisch struikelblok bij gemeenten is veel tijd besteden aan een plan dat tot in de details wordt uitgewerkt, om vervolgens ingehaald te worden door de actualiteit. Daarom zijn opgavegericht werken en de overheid zo’n goede match: het einddoel is iets dat gedurende het proces kan veranderen. Het beweegt mee met de ontwikkelingen en voortschrijdende inzichten. En ondertussen ligt alle focus op de eerste betekenisvolle stap die gezet kan worden.
Hoe opgavegericht werken de werkdruk verlaagt
Het start met de juiste vraag. Een stap die vaak te snel (lees: zonder onderzoek) wordt gezet. Alleen als het vraagstuk klopt, werkt iedereen er overtuigd aan mee. De focus op dit gezamenlijk, goed gekozen einddoel zorgt er samen met het vormen van multidisciplinaire teams voor dat de saamhorigheid groeit. De verdeling van taken in de vorm van milestones zorgt vervolgens voor overzicht en helderheid. Op die manier komen partijen makkelijker in de actiestand terwijl je ruimte houdt voor voortschrijdend inzicht. Opgavegericht werken nodigt uit om hier steeds met elkaar over in gesprek te blijven. En er is nog iets. Door cyclisch te werken maak je de grootste maatschappelijke kwesties behapbaar voor teams en medewerkers. Het reflecterende overleg aan het eind van elke ‘sprint’ houdt iedereen betrokken bij elkaars werk. Teams zijn hierdoor in staat om met elkaar mee te denken en elkaar te ondersteunen als dat nodig is.
Starten met opgavegericht werken binnen de overheid
Op het moment dat je de positieve effecten van opgavegericht werken of opgavegericht samenwerken ziet, wil je ermee aan de slag. Sta jij nu voor de vraag: ‘Hoe starten we met opgavegericht samenwerken?’ Een goede eerste stap is onze gratis whitepaper die hieronder te verkrijgen is. Je krijgt meer informatie over wat, waarom en hoe. En ook interessant: vier succesvolle voorbeelden van opgavegericht werken uit onze eigen praktijk.
Ontdek in dit whitepaper hoe je opgavegericht werken effectiever maakt binnen gemeenten
‘Werken vanuit de opgave’, ‘terug naar bedoeling’ of ‘de inwoner centraal’. Als je bij een gemeente werkt, is de kans groot dat je een van deze termen wel eens gehoord hebt of misschien zelfs hebt uitgesproken. Gemeenten herkennen dat de omgeving iets anders van hen vraagt in het werken aan steeds complexere maatschappelijke vraagstukken. Dat gaat dan over zaken als lef tonen, over de grenzen van afdelingen heen samenwerken en keuzes maken. Maar wat is opgavegericht werken nou precies? Wat levert het op? En hoe kun je als organisatie opgavegericht werken?