Waarom organisatieontwikkeling juist nu nodig is
Organisatieontwikkeling op pauze?
De laatste drie weken is er veel stil komen te staan, op een laag pitje gegaan of uitgesteld. Begrijpelijk, nodig en nooit eerder gebeurd in de laatste 75 jaar. De laatste tijd verdiep ik me in de theorie van Joost Kampen over ‘de verwaarloosde organisatie’. Dat zijn (zonder daarmee een vinger te wijzen naar direct betrokkenen) organisaties of teams waar het langdurig ontbrak aan aansturing en begeleiding van de organisatieontwikkeling. Hierdoor kunnen patronen van schadelijk gedrag en communicatie ontstaan bij betrokken medewerkers en leidinggevenden (Kampen, 2017).
Voorafgaand aan de crisis liepen organisatieveranderingen gewoon door. Organisaties waren bezig met reorganiseren, het implementeren van nieuwe werkwijzen, het inwerken van nieuwe leidinggevenden en het opzetten van nieuwe teams. Ik zie dat de mogelijkheden om die ontwikkeling goed te begeleiden minder of anders zijn dan normaal. Of er is even geen oog voor. Daardoor bestaat de kans dat er na de coronacrisis heel andere problemen opspelen, omdat mensen/teams/afdelingen zich niet erkend, gezien of gewaardeerd voelen. Hoe kun je in deze tijd voorzien in de behoeften van organisaties, teams en individuen om te voorkomen dat je na de coronacrisis weer opnieuw moet beginnen met het inzetten van de gewenste veranderbeweging.
Blijf ontwikkeling begeleiden
Het begeleiden van de ontwikkeling van een organisatie of team is niet iets wat af en toe nodig is. Dat moet eigenlijk altijd. Soms is die begeleiding een organisatie of team-breed ontwikkeltraject, verbindende team- of heisessies die losstaan van de inhoud van het werk of een opleiding of training. Die gaan zowel over de inhoud als over de ontwikkeling van competenties. Vaker zijn het kleinere dingen die uiteindelijk een grote impact hebben. Zoals een scherp gesprek voeren, iemand aanspreken op gedrag of elkaar helpen, met het werk of met een moeilijk gesprek.
Bovenstaande is nu nog steeds nodig. In de maanden voorafgaand aan de coronacrisis hebben organisaties overal in Nederland wél gereorganiseerd, wél confronterende jaargesprekken gevoerd, wél nieuwe teams gecreëerd, wél nieuwe leidinggevenden aangenomen en wél die nieuwe manier van werken geïmplementeerd. Juist daarom is het heel belangrijk dat de opvolging goed is. Want ook al reageren we in een crisissituatie vaak uit een reflex door te gaan rennen of oplossen, het is op de lange termijn belangrijker om juist dan goed te kijken en luisteren naar wat er gebeurd in je organisatie of team.
Aandacht voor mogelijke verwaarlozing. Hoe?
Vergroot de kans op een juiste ondersteuning of begeleiding voor je organisatie- of teamontwikkeling door juist nú veranderingen goed op te volgen, goed terug te komen op moeilijke gesprekken, en zoals Dirk de Wachter in Tegenlicht zei: “het gaat erom dat mensen, en hun behoeftes op werk, in het licht gezet worden”. Voor veel organisaties is er niet direct van alles aan de hand als iets van de genoemde acties door ‘het rennen’ van de wagen valt, maar als een organisatie door veranderingen of wisselingen in leidinggevenden of teamsamenstelling toch al niet in het meest rustige vaarwater zat, is die aandacht wel enorm belangrijk.
Zorg er juist nu voor dat je verbonden blijft. Dat je probeert die moeilijke gesprekken op afstand te voeren. Dat je een vooruitzicht biedt voor als het weer ‘normaler’ wordt. Breng iedereen wél bij elkaar, op elke manier die je maar kunt bedenken, wees creatief. Want aan ideeën geen gebrek: heel Nederland deelt hoe zij dit doen en wat ze allemaal doen, en daar zit heel veel leuks tussen. Ik zag rondleidingen door huizen van collega’s voorbij komen, quizzen over collega’s, allerlei variaties op ‘bring your kid to work day’, of lange wandelingen, waarbij je met elkaar belt. Of, en dit is het laatste compliment dat ik haar hiervoor geef, dat Jayani Masthoff alle collega’s een chocoladereep kwam langsbrengen. Die konden we gezellig samen verorberen tijdens de digitale koffie/thee momenten die we net hadden ingepland. Dat was een hele aangename verrassing en dat gun ik iedereen. Verras elkaar! Word verrast! Dat soort kleine dingen kunnen eraan bijdragen dat er niet teveel achterstand wordt opgelopen in de ontwikkeling van organisaties en teams – en belangrijker nog – de mensen daarin. Het kan ook gewoon heel leuk zijn.
Verder praten?
