De schaduwkant van organiseren

In elke organisatie zien wij prachtige voorbeelden van samenwerken, leiderschap en teamontwikkeling. Tegelijkertijd zijn er ook schaduwkanten zijn die je niet meteen ziet. Problemen en uitdagingen in de samenwerking binnen teams die voor lief worden genomen. Terwijl zich hier juist het potentieel voor ontwikkeling schuil houdt. 

In een reeks van blogs onderzoeken we wat schaduwkanten zijn en hoe je deze herkent en vervolgens beter kunt benutten. 

Wat zijn schaduwkanten

Alle  mooie dingen in het leven hebben een schaduwkant. Denk maar eens aan je tuin, ook daar kunnen in de schaduw; achter de boom, in het verre hoekje of naast die dichte struik, de mooiste plantjes groeien. Maar als je niet goed kijkt, dan zie je ze niet. Ondertussen kan er ook een hoekje zijn waar de kat van de buren ongestoord de behoefte doet. 

Dit geldt ook voor organisaties. Er is altijd veel aandacht voor het mooie perspectief waar je samen aan werkt. Maar overal waar er georganiseerd wordt, is ook een schaduwkant (Rodgers, 2007). 

Als je niet goed kijkt naar wat er allemaal is, dan kunnen er twee dingen gebeuren;

1. Je weet niet wat je mist
2. Je weet niet wat er in de weg zit 

De kantoorjungle

In de schaduwkant van organisaties kan van alles gebeuren. Niet omdat je onjuiste keuzes hebt gemaakt bij de inrichting van de organisatie. Wel omdat er altijd een schaduwkant is en daarin dingen gebeuren die hun eigen logica hebben, en juist daarom minder voorspelbaar zijn. Hierdoor ontstaan er olifantenpaadjes in de kantoorjungle. Denk aan een hele formele organisatie, met strak georganiseerde lijnen. Hier ontstaat als vanzelf manier van doen die met de strenge regels omgaat, of beter gezegd, er omheen werkt. De olifantenpaadjes. 

Kijk naar het hele systeem van de organisatie

Organisaties zijn systemen, er zijn dingen vastgelegd, er zijn gebruiken en manieren van werken en onderlinge afspraken. Daarnaast spelen er rondom alles wat we organiseren ook randzaken. De schaduwzijde is een inherent onderdeel van de organisatie werkelijkheid (Kampen, 2017). Net als Kampen geloven we dat die schaduwkant goed leren kennen heel erg waardevol is. Juist omdat je dan het hele systeem van het organisatie(deel) kunt zien. Bijvoorbeeld als het gaat om fouten, of onwenselijkheden. Deze zijn iets van dat systeem,  een gevolg van processen en patronen die in organisaties plaatsvinden. Pas als je het geheel ziet, en durft te zien, kan je het proberen te begrijpen, en proberen te begrijpen waarom er gebeurt wat er gebeurt. 

In het volgende blog kijken we naar de rol die professionals vervullen in die schaduw.