Licht en schaduw in de werkpraktijk

In elke organisatie zien wij prachtige voorbeelden van samenwerken, leiderschap en teamontwikkeling. Tegelijkertijd zijn er ook schaduwkanten die je niet meteen ziet. Problemen en uitdagingen in de samenwerking binnen teams die voor lief worden genomen. Terwijl zich hier juist het potentieel voor ontwikkeling schuil houdt. 

In een reeks van blogs onderzoeken we wat schaduwkanten zijn en hoe je deze herkent en vervolgens beter kunt benutten.  In dit deel gaan we dieper in op het gedrag van professionals in de schaduw van de werkvloer. Lees de vorige blog om meer te ontdekken over de schaduwkant van organiseren. 

Autonomie voor teams en professionals

Stel je voor, in jouw organisatie werken jullie aan het creëren van meer autonomie voor de teams en de professionals. De ruimte voor professionaliteit moet groter worden om naar eigen inzicht betere zorg te verlenen,  primaire processen te ondersteunen of les te geven. Hierdoor zal meer ruimte ontstaan om zelf  invulling te geven aan het werk. Er ontstaat tegelijkertijd ook ‘schaduw’, want een deel van het werk is minder in zicht. Wat kan er dan gebeuren? 

Voorbeeld

In een zorgorganisatie werken teams meer zelforganiserend dan voorheen. Beryl zit in zo’n team en merkt dat verbinding met andere teams niet meer via de hiërarchische lijnen tot stand komt. Ze wil verbinden met andere teams en collega’s om betere diensten te leveren, en omdat ze nu mist dat dit gebeurt. Vanuit haar behoefte pakt ze dit op, en zo wordt een voorheen niet zichtbaar talent voor organiseren en kennis- delen zichtbaar.  Beryl kan het talent gaan inzetten om verbinding met collega’s te maken, en zo betere diensten te verlenen. Het wordt niet meer formeel geregeld dus zij pakt het zelf op.

Andersom: in diezelfde zorgorganisatie gaan teams en professionals nu meer over hun eigen agenda. Luuk ziet een kans om het makkelijker te doen en rustiger voor zichzelf in te regelen. Hij plant na 15.00 geen afspraken meer in zijn agenda, zodat hij op tijd naar huis kan. Voor het succes van het geheel kan dit onwenselijk zijn.

Licht en schaduw

Wellicht is in jouw organisatie misschien wel een OR, een bestuur, een personeelsvereniging aanwezig. Elke samenstelling van groepen brengt eigen dynamieken met zich mee die invloed hebben op ‘hoe het gaat op de werkvloer’. Bijvoorbeeld ten opzichte van het primair proces, manier van werken, rondom besluiten, adviezen of innemen van standpunten. En lang niet al dat gedrag, al die facetten van de organisatiecultuur, alle gevoelens, meningen en sentimenten zijn in het volle licht te vinden. Een groot deel daarvan zit in de schaduw. Dat hoeft niet altijd voor problemen te zorgen, maar je kunt er veel beter mee om te gaan wanneer ze zichtbaar in het licht staan. De schaduwkant is er altijd, houd je er rekening mee dan kun je er op inspelen of het juist gebruiken. 

De mens in de organisatie

Hoe het er aan toe gaat in de schaduw hangt altijd af van de mensen in de organisatie en de organisatiecultuur.  En hoe de mensen omgaan met elkaar, omgaan met veranderingen of vragen uit de organisatie of omgeving. Het zorgt dus ook voor de achterliggende reden dat iemand doet wat hij of zij doet en beïnvloedt wordt in het handelen.  In de schaduw van de organisatie komt het gedrag en handelen van de professional samen. 

Ratio en logica leggen het soms af hierin. Daarom is het belangrijk om goed te kijken en te bespreken of het vanzelfsprekende gedrag wel strookt met hoe je wil dat het eigenlijk gaat, of strookt met hoe je vindt dat het in de toekomst moet gaan. 

Dit brengt wel veel complexiteit met zich mee, hoe maak je dat bespreekbaar? Dat bespreken we in het volgende blog, dus stay tuned!