Zelfsturende organisaties: wat, hoe en waarom?

Elke organisatie wordt op een andere manier aangestuurd. Het was lange tijd de norm om te werken met een hiërarchische structuur, waarbij medewerkers rapporteren aan managers, managers aan hogere managers en die uiteindelijk aan de directie. Zelfsturende organisaties zijn organisaties die met een relatief nieuwe organisatiestructuur werken. Wat dat is, hoe dat werkt en waarom ze hiervoor kiezen lees je in dit blog.  

Wat zijn zelfsturende organisaties? 

Een zelfsturende organisatie is opgebouwd uit zelfsturende teams. Deze teams dragen een verantwoordelijkheid voor een bepaalde taak. Het grote verschil met een traditionelere organisatie? Dat zit hem in de verdeling van verantwoordelijkheid onder alle teamleden. Waar het eerder allemaal bij een aansturende teamleider lag, zelfsturende teams hebben geen teamleider. Niet in elke organisatie werkt zelfsturing hetzelfde. In veel gevallen bepalen de teams niet alleen hun taken, maar ook hun doelen zelf en krijgen ze deze niet opgelegd door een manager. Het is een heel andere manier van werken, die om goede randvoorwaarden vraagt.

Hoe werkt een zelfsturende organisatie?

Zelfsturende organisaties werken met helder geformuleerde doelstellingen per team. Er zijn afspraken gemaakt over onderlinge communicatie. Wie moet wie waarover op de hoogte stellen? Ook zijn er afspraken over de criteria waar taken en subtaken aan moeten voldoen en hoe dit gecontroleerd wordt. Er zijn dus ook afspraken over hoe de teamleden verantwoording afleggen aan elkaar. Het team is, als het goed is, zo samengesteld dat de teamleden elkaar goed aanvullen op het gebied van vaardigheden, talenten en kwaliteiten. Bepalend voor het succes van zelfsturende teams is het kennen en benutten van elkaars kwaliteiten. 

Waarom zou je ervoor kiezen om een zelfsturende organisatie te worden?

Zelfsturende organisaties hebben, ten opzichte van een hiërarchische organisatie een laag medewerkers minder. De leidinggevenden of managers die tussen het team en het MT in staan zijn nu overbodig geworden. Dat is niet alleen handig in tijden van krapte op de arbeidsmarkt, maar ook een flinke kostenbesparing. Vrijheid en onafhankelijkheid zijn daarnaast ook belangrijke waarden voor de medewerkerstevredenheid. Het draagt op die manier ook bij aan het ‘gesloten houden van de achterdeur.’ 

De voordelen waar wij je graag op wijzen hebben meer te maken met het meeste uit de medewerkers halen. Een mes dat aan twee kanten snijdt. Verantwoordelijkheid en vrijheid geven, in combinatie met een werkverdeling gebaseerd op talenten, biedt ruimte om uit te blinken. Je doet een beroep op iemands talent en creativiteit. En als je het ons vraagt, is dat de beste voedingsbodem voor uitzonderlijke resultaten. Zowel voor de medewerker -die trots is op de prestatie die met veel werkplezier tot stand kwam- als voor de organisatie die er de vruchten van plukt.

Jouw organisatie als zelfsturende organisatie?

Als jij denkt dat jouw organisatie baat heeft met een meer zelforganiserende structuur, willen wij dit graag met jullie verkennen. We starten met kijken naar de redenen waarom deze behoefte er ligt en of wij denken dat het een succesvolle transitie kan zijn. Want niet voor elke organisatie past deze manier van werken. In een maatwerktraject voor procesbegeleiding of verandermanagement bepalen we vervolgens samen de stappen. Zo stemmen we alles af op jouw organisatie en de verschillende teams die erbij betrokken zijn. 

Benieuwd of en hoe de eerste stappen naar een zelfsturende organisatie er voor jullie uit zouden zien? Neem contact op met Carolien Wanrooy, onze specialist op het gebied van zelfsturende organisaties.