Overbrug de Kloof – een serious game voor regionale samenwerkingen

De zorg in Nederland gaat veranderen.
Meer aanvragen voor zorg en langere wachttijden, met meer zorgbehoevende mensen. Meer vergrijzing, dementie, overgewicht en diabetes. Binnen de ouderenzorg gaat het zorggebruik zelfs met 43% omhoog. Vooral bij de wijkverpleging. En dit probleem wordt groter, omdat we in 2032 in onze regio nóg meer mensen tekortkomen voor het leveren van die zorg.

Meer geld gaat de problemen niet oplossen. Zorgprofessionals en zorgorganisaties dienen zelf hier verantwoordelijkheid in te pakken. Ook buiten de kaders van het huidige zorgstelsel. Dit vraagt om het maken van keuzes, moed en om lef, om ander leiderschap en een lange adem.

“Overbrug de Kloof” is een serious game ontwikkeld om regionale samenwerkingen in de zorgsector te verbeteren. Deze game helpt zorgorganisaties om gezamenlijke uitdagingen aan te pakken en effectieve samenwerking te stimuleren. 

“We hebben het als bestuurders te weinig over de groeiende kloof tussen het toenemende aantal mensen dat zorg nodig heeft en het afnemende aantal zorgverleners. Het spel dwong ons dit gesprek te voeren en de keuzes werkelijk te maken.”

Klantvraag

Werkgeversvereniging Zorg en Welzijn Zuid-Holland Zuid benaderde ons om een spel te ontwikkelen voor de ouderenzorg. In de zorgsector groeit de kloof tussen het toenemende aantal mensen dat zorg nodig heeft en het afnemende aantal zorgverleners. Deze kloof vraagt om harde, moeilijke en gezamenlijke keuzes.

Samen met de werkgeversvereniging ontwikkelden wij een game voor bestuurders van VVT-organisaties in de regio. Het doel was om hen deze keuzes voor te leggen, te onderzoeken wat dit zou opleveren en welke gezamenlijke acties in de regio nodig en mogelijk zijn.

 

Doel van de game

De game heeft als doel om ‘de zorgkloof’ te dichten. Spelers werken samen om keuzes te maken tussen verschillende scenario’s. Die keuzes zijn cruciaal om ervoor te zorgen dat in de toekomst nog steeds de hoogst nodige zorg kan worden geleverd. In dit geval ouderenzorg. De keuzes die te maken zijn lijken soms erg out-of-the-box en niet haalbaar, maar juist voorbij het gangbare denken en kijken is nodig om de problemen op te lossen.

Het dichten van de zorgkloof vraagt structurele andere oplossingen, en keuzes, die organisaties ook niet alleen kunnen maken. Samenwerking op een ander niveau is nodig dichterbij een oplossing te komen, en om de eventuele lasten die erbij komen kijken goed te verdelen. Na het maken van de keuzes zoomt de game in op wat deze keuzes daadwerkelijk gaan vragen in de praktijk. Hoe gaan de spelers hun organisatie daarin meenemen? Hoe ziet die samenwerking er dan uit? Wat vinden ze zelf moeilijk om los te laten of voor te gaan staan? Zo moeten ze bijvoorbeeld een aan medewerkers aankondigen dat bepaalde zorg niet meer geleverd wordt.

Keuzes maken

Samen met de werkgeversvereniging Zorg en Welzijn, twee VVT-bestuurders en enkele toekomstdenkers hebben wij de mogelijke keuzes in kaart gebracht. Deze keuzes kunnen het aanbod vergroten (bijvoorbeeld: ‘Alle organisaties moeten 10% van hun budget investeren in bewezen tijdbesparende technologie’) of de vraag verkleinen (bijvoorbeeld: ‘In verpleeghuizen wijs je twee dagen per week aan als mantelzorgdagen voor de ADL’).

Dit soort keuzes maken is niet eenvoudig, maar wel noodzakelijk. Enerzijds wilden we realistische en voorstelbare keuzes presenteren, anderzijds keuzes die werkelijk verschil zouden maken en aanzetten tot rigoureuzer denken. Tijdens het testen en spelen kregen we steeds meer inzicht in de balans tussen deze aspecten. Hierdoor ontstond ook het idee om deelnemers in het spel zelf keuzes te laten toevoegen.

Het spel

Het spel draait om het overbruggen van een kloof. Teams van vijf personen spelen tegen elkaar aan een bord, met als doel zoveel mogelijk bouwstenen te verdienen om de kloof op hun bord te overbruggen.

Deel 1: Keuzes Maken (45 minuten)

  • Teams trekken een keuzekaart van de stapel.
  • De kaart wordt voorgelezen en teams beslissen gezamenlijk of ze de keuze maken. Alleen bij consensus mag de keuze worden gemaakt.
  • Moeilijkere en impactvollere keuzes leveren meer bouwstenen op.
  • Extra bouwstenen kunnen worden verdiend door te beloven dat de keuzes vanaf maandag daadwerkelijk gerealiseerd worden.

Deel 2: Verdieping van keuzes

  • Spelers verdiepen zich in de gemaakte keuzes uit deel 1.
  • Elke keuzekaart heeft een QR-code met vervolgopdrachten zoals acties om de keuze werkelijkheid te maken, persoonlijke reflectie, en uitleggen van de keuze in een persconferentie. Ook hiermee kunnen bouwstenen worden verdiend.

Eind-Challenge:

  • Teams delen hun inzichten en voornemens.
  • Het spel eindigt met een uitdaging waarbij het team dat de hoogste toren bouwt met de verdiende bouwstenen wint.

Resultaat

Het spel dwingt de spelers om na te denken over de zorgkloof. Het maakt concreet welk probleem de ouderenzorg heeft en welke keuzes nodig zijn om hier iets aan te doen. Dit creëert urgentie en maakt het vraagstuk behapbaar. Keuzes die eerst ver en groots leken, worden opeens overzichtelijk. Bestuurders erkennen dat deze keuzes niet prettig zijn, maar wel haalbaar. Door deze keuzes samen te bespreken en te maken, wordt duidelijk dat een regionale aanpak vereist is. Dit resulteert in een agenda voor het volgende regionale overleg. De inzet van “Overbrug de Kloof” heeft geleid tot betere samenwerking en begrip tussen verschillende zorgorganisaties. Door gezamenlijk te werken aan oplossingen, wordt de kloof tussen zorgvraag en zorgaanbod verkleind.

 

 

Voor welke vraagstukken is dit spel geschikt?

Het spel is in eerste instantie ontwikkeld voor bestuurders in de ouderenzorg, maar wordt nu ook op andere plekken gespeeld. Denk aan ondernemingsraden, HR-afdelingen of medewerkers, om het gesprek breder binnen organisaties op gang te brengen. Hoewel bestuurders de keuzes moeten maken, vraagt de uitwerking veel van iedereen. Het spel kan bijdragen aan bewustwording, het starten van gesprekken en het creëren van commitment.

Tot slot is dit spel nu specifiek voor de ouderenzorg ontwikkeld. Met aanpassingen in de inhoud kan het echter ook geschikt worden gemaakt voor andere terreinen binnen de zorg, zoals personeelstekort, betaalbaarheid en wachtlijsten.

Meer weten over deze case?